Την 3ην Απριλίου 1944, ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης του Βουνού Ευριπίδης Μπακιρτζής, ζήτησε εγγράφως από τον Συνταγματάρχη Ψαρρό την προσχώρηση του 5/42 ΕΚΚΑ στον ΕΛΑΣ. Ταυτόχρονα ο Θανάσης Κλάρας κατήρχετο από τον Βορρά, ενώ άλλα τμήματα και ο εφεδρικός ΕΛΑΣ εκτελούσαν κυκλωτική κίνηση γύρω από το 5/42. Η ολοκλήρωση των ελιγμών του ΕΛΑΣ επέτρεψε την Μεγάλη Τετάρτη 12.4.1944, να αρχίσει η επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του 5/42.
Την 3ην πρωινή της 16 ης Απριλίου του 1944, ανήμερα το Πάσχα, το 5/42 δέχθηκε την σφοδρή επίθεση δεκαπλασίων δυνάμεων του ΕΛΑΣ, σε όλο το μήκος του μετώπου και αναγκάσθηκε να συμπτυχθεί. Ο Ψαρρός αρνήθηκε να ακολουθήσει τα υποχωρούντα τμήματα (τα οποία εκτελέσθηκαν εν συνεχεία από τον ΕΛΑΣ αφού πρώτα αιχμαλωτίσθηκαν), παραμείνας εις την τοποθεσία «Σκάλα Καραϊσκου». Εκεί συνελήφθη αιχμάλωτος από τον ΕΛΑΣ και εστάλη με συνοδεία εις τα Κλήματα, όπου ευρίσκετο το αρχηγείο του Άρη Βελουχιώτη. Καθ’ οδόν συναντήθηκε με τον σταλθέντα από το αρχηγείο, (δηλαδή τον Άρη Βελουχιώτη), Συνταγματάρχη του 34ου συντάγματος του ΕΛΑΣ Στάθη Ζούλα, ο οποίος ήταν παράφρων. Ο Ζούλας προπηλάκισε τον Ψαρρό, και τέλος μετά από ξυλοδαρμό τον γάζωσε με ριπή αυτομάτου όπλου. Κατά πληροφορίες του Παπαγιαννόπουλου («5/42-Ψαρρός» εκδ. 1981), ο Ζούλας εβύθισε στο λαιμό του ημιθανούς Ψαρρού, τo μαχαίρι του. Ευθύς αμέσως κατεκρεουργήθη και ο Παπαγεωργίου. Το τεμαχισμένο πτώμα του Ψαρρού τοποθετήθηκε κατόπιν σε ένα σακί, και μεταφέρθηκε με μουλάρι στα Κλήματα, όπου εξετέθη για πολλές ημέρες στη χλεύη των ανταρτών του ΕΛΑΣ.
Η διαταγή για την εκτέλεση του Ψαρρού φαίνεται ότι εδόθη από τον Σιάντο Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ (Ψευδώνυμο Γέρος), με εκτελεστικό όργανο τον Βελουχιώτη, ο οποίος έστειλε τον Ζούλα να παραλάβει τον Ψαρρό στον δρόμο. Για πολλά χρόνια ο ΕΛΑΣ αμφισβητούσε ότι η διαταγή εδόθη από τον Σιάντο, επιρρίπτοντας την ευθύνη της εκτέλεσης στον παράφρονα και σαδιστή Ζούλα.
Όμως την 1ην Οκτωβρίου 1944 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα ΕΛΛΑΣ, όργανο του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (ΚΚΕ) το «ιστορικό σήμα» του Σιάντου, προς τον «Κώστα», (Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο, μετέπειτα Βουλευτή της ΕΔΑ), όπου φαίνεται η διαταγή της εκτέλεσης του Ψαρρού:
«14.4.44 ΕΠΕΙΓΟΝ
Αγαπητέ Κώστα
Για τον Ψαρρό, τα είπαμε πολλές φορές και δεν ξέρω γιατί ζητάτε να σας δώσομε διαταγή διαλύσεως… Αν δεν δεχθεί τους όρους μας ….τότε είμαστε υποχρεωμένοι ΝΑ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΧΡΟΝΟΤΡΙΒΕΣ. Σ΄ αυτό το σημείο εφιστώ ιδιαίτερα την προσοχή σας για να πάρετε τα αναγκαία στρατιωτικά μέτρα για την περίπτωση αυτή, και να διατάξετε, δηλαδή να λύσετε τα χέρια του Ρίζου, να ξεκαθαρίσει την κατάσταση μόλις ο Ψαρρός απορρίψει τους όρους μας, η ένα εξ αυτών… Επίσης να σταλεί και αυτό που σας στέλνουμε για τον Τίτο.
Ο Γέρος»
Μετά από λίγες ημέρες απεστάλη το εξής τηλεγράφημα προς τον Κ. Δεσποτόπουλο:
«28.4.44, Α.Π. 346/1340.
Προς κ. Δεσποτόπουλον,
Πέμπτη Ταξιαρχία ανέφερε στοπ. Νύκτα 16ης προς 17ην δια αιφνιδιαστικής επιθέσεως διελύθει το 5/42 ΕΚΚΑ και εξεκαθαρίσθει περιοχή.
Παπασταματιάδης»
Ας σημειωθεί ότι τα θύματα του Συντάγματος από τα πυρά του ΕΛΑΣ ήταν ελάχιστα. Οι αιχμαλωτισθέντες άνδρες του 5/42 βασανίσθηκαν πριν εκτελεσθούν. Οι εκτελέσεις των ανδρών, συγγενών ή και οπαδών του 5/42 συνεχίστηκαν και τις επόμενες εβδομάδες ώστε τελικά ο αριθμός των θυμάτων έφθασε τους 250. Ο τότε Δ/τής του 3ου Λόχου Γ. Καϊμάρας στο βιβλίο του της ιστορίας του 5/42, αναφέρει ονομαστικώς τους 301 νεκρούς αντάρτες και οπαδούς του Συντάγματος. Από αυτούς είναι ζήτημα αν υπερβαίνουν τους 50 οι πεσόντες από Γερμανούς και τον ΕΛΑΣ πριν από τη τελική μάχη του Κλήματος. Το 5/42 είχε συλλάβει, τον τελευταίο πριν τη διάλυση του μήνα όταν επήλθε η ρήξη με τον ΕΛΑΣ, εκατοντάδες άνδρες του τελευταίου τους οποίους στο σύνολό τους ελευθέρωσε μετά σύντομη κράτηση. Είναι επίσης εξαιρετικά δυσάρεστο, αν όχι απογοητευτικό, το γεγονός ότι τα οστά των πεσόντων ήσαν σκορπισμένα μέχρι της εποχής που άρχισε η ανέγερση του Μαυσωλείου, δηλαδή επί είκοσι περίπου χρόνια, στις θέσεις όπου εκτελέσθηκαν!! Ακόμα και για τον Ψαρρό ήταν υπερβολικός ο χρόνος που έμεινε θαμμένος μεν, αλλά ξεχασμένος δε, στο μικρό νεκροταφείο του Κλήματος. Όσοι από τους αιχμαλώτους δεν εξετελέσθηκαν συγκεντρώθηκαν στο σχολείο του Κλήματος, όπου βασανίσθηκαν. Υπήρξαν δραματικές περιπτώσεις αιχμαλώτων, οι οποίοι επί ημέρες εβασανίζοντο για να προβούν σε «αποκαλύψεις». Για παράδειγμα, ο Ταγματάρχης Γιακουμάκης ζητούσε με απεγνωσμένη έκκληση από τους συγκρατουμένους του, να του κόψουν με ξυραφάκι τις φλέβες για ν' απαλλαγεί από τους πόνους που του προκαλούσαν οι χαρακιές με μάχαιρες σrις σάρκες του στις οποίες έριχναν αλάτι, και καυτό λάδι, (αγαπημένη μέθοδος βασανισμού του Βελουχιώτη). Ο Παπαγιαννόπουλος υπέσrη ανάλογα βασανιστήρια και τελικά, φυλακίσθηκε στο Καρπενήσι. Του ιατρού Πιλάλα αφήρεσαν από τα πόδια τα νύχια και κατόπιν, τα έκαιγαν με καυτά σίδερα. Μόνον τον Ανθυπολοχαγό Αγραφιώτη άφησε ελεύθερο ο συμμαθητής του στη Σχολή Ευελπίδων «Νικηφόρος», ο οποίος έθεσε υπό την πρoστασία του και τον Βλάϊκο. Οι αξιωματικοί Βασιλ. Τσίρης, Ιωάν. Στέγγος και Γεώργ. Στάμου, μετήχθησαν όπως και οι Γιακουμάκης και Παπαγιαννόπουλος στις φυλακές Καρπενησίου. Όλοι οι παραπάνω αλλά και οι Πιλάλας και ο Βλάικος υποχρεώθηκαν να πρσχωρήσουν σroν ΕΛΑΣ από τον οποίο απεχώρησαν αμέσως μετά την απελευθέρωση.
[1] Κ. Μπαρμπή σελ. 92 και Γρηγ. Φαράκου «Ο Άρης Βελουχιώτης».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου