Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΗΣ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ

Βασίλης Κόντης, Σπυρίδων Σφέτας. «ΕμφύλιοςΠόλεμος, Εγγραφα από τα Γιουγκοσλαβικά και Βουλγαρικά αρχεία», Εκδόσεις παρτηρητής, Θεσσαλονίκη 2000 Στην Πέμπτη ολομέλεια στις 30-31 Ιανουαρίου 1949 στην Αλβανία, το ΚΚΕ ανεγνώρισε το δικαίωμα του «Μακεδονικού λαού» για «εθνική αποκατάσταση και αυτοδιάθεση». Στις 3 Φεβρουαρίου η δεύτερη ολομέλεια του κεντρικού συμβουλίου του NOF ανακοίνωσε την σύγκληση το Μάρτιο του 1949 του δεύτέρου συνεδρίου του NOF , που θα επισημοποιούσε τη νέα γραμμή στο Μακεδονικό:« Ένωση της Μακεδονίας σε ένα ενιαίο, ανεξάρτητο, ισότιμο Μακεδονικό κράτος, μέσα στην λαϊκοδημοκρατική ομοσπονδία των βαλκανικών λαών». Αναμφισβήτητα η νέα θέση του ΚΚΕ στο Μακεδονικό είχε αντι-γιουγκοσλαβική αιχμή, δεν υπάρχουν όμως μέχρι σήμερα στοιχεία για να αποδειχτεί ότι η απόφαση λήφθηκε μετά από εντολή της Μόσχας. Η θέση για την αυτοδιάθεση του Μακεδονικού λαού είχε μία ερμηνευτική πολυσημία και θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή. Η θέση όμως για ενιαίο και ανεξάρτητο Μακεδονικό κράτος προκάλεσε σύγχυση στην Σόφια κι το Βελιγράδι και φυσικά στην Αθήνα, όπου το ΚΚΕ καταγγέλθηκε ως κόμμα προδοτικό. Για το λόγο αυτό η Μόσχα κάλεσε τον Ζαχαριάδη να αποφύγει την συζήτηση τέτοιων ζητημάτων στο δεύτερο συνέδριο του NOF (25-26 Μαρτίου 1949), στο οποίο βέβαια επανελήφθη η απόφαση της Πέμπτης Ολομέλειας για την αυτοδιάθεση του «μακεδονικού λαού».

Σε πολλά από τα έγγραφα που δημοσιεύονται διατυπώνονται τα αιτήματα του ΚΚΕ προς τη Γιουγκοσλαβία Βουλγαρία και τη Σοβιετική Ένωση για βοήθεια κατά τα έτη 1946-1948. Βέβαια για πρώτη φορά γνωρίζουμε τον όγκο της στρατιωτικής βοήθειας που στάλθηκε από την Γιουγκοσλαβία και τη Σοβιετική Ένωση από τον Οκτώβριο του 1946 μέχρι το τέλος του 1947, τη βοήθεια της Γιουγκοσλαβίας κατά το 1948, μέρος της χρηματικής βοήθειας από τη Βουλγαρία και τη Σοβιετική Ένωση κατά το 1945-47 και τη βοήθεια της Ρουμανίας και Ουγγαρίας κατά το 1948. Η Βουλγαρία κατά το 1948 δεν παρείχε αξιόλογη στρατιωτική υποστήριξη στον ΔΣΕ. Βοήθεια από την Βουλγαρία, πάντα με σοβιετική έγκριση, άρχισε να καταφθάνει κυρίως από το 1948. Τον Σεπτέμβριο του 1947το ΚΚΕ προσπάθησε να υλοποιήσει τα σχέδια που είχε υιοθετήσει τους προηγούμενους μήνες. Η Τρίτη Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, που συνήλθε στις 11 και 12 Σεπτεμβρίου στη Γιουγκοσλαβία, διαπίστωσε ότι είχαν ωριμάσει οι συνθήκες για την δημιουργία «ελεύθερης δημοκρατικής» περιοχής με τη δική της κυβέρνηση και αποφάσισε να μεταφέρει αποφασιστικά το κέντρο βάρους όλης της κομματικής δουλειάς στο πολεμικό τομέα για να ανυψώσει τον ΔΣΕ σε εκείνη την δύναμη που το συντομότερο δυνατό θα οδηγούς στην δημιουργία της «Ελεύθερης Ελλάδος». Μετά την πτώση του κομμουνισμού δημιουργήθηκαν ευνοϊκές συνθήκες για μία νηφάλια προσέγγιση των γεγονότων του εμφυλίου, δεδομένου ότι και το πολιτικό κλίμα αμβλύνθηκε σημαντικά και τα σχετικά αρχεία έγιναν προσιτά.

Στην παρούσα έκδοση δημοσιεύονται έγγραφα από τα αρχεία της Γιουγκοσλαβίας και της Βουλγαρίας, χωρών που είχαν άμεση εμπλοκή στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Στο παράρτημα παρατίθενται και μερικά ρωσικά έγγραφα.